Za pracę w komisji wyborczej podczas wyborów prezydenckich członkom komisji przysługuje dzień wolny bez prawa do wynagrodzenia. Diety członków komisji są zwolnione z podatku dochodowego.

Zgodnie z Ustawą Kodeks wyborczy, członkowi obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej, w związku z wykonywaniem zadań, przysługuje prawo do 5 dni zwolnienia od pracy, ale bez prawa do wynagrodzenia. Za czas takiej nieobecności pracownik zachowuje jednak inne prawa pracownicze, tj. prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnienia ze stosunku pracy.

– Jeśli członek komisji wyborczej chce skorzystać z przysługujących mu dni wolnych, powinien co najmniej na 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności w pracy, uprzedzić, w formie pisemnej, pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy. Pracodawca nie może odmówić udzielenia takiego zwolnienia – podkreśla Barbara Nieszporek z Działu Rachunkowości Grupy Gumułka.

Pracownik musi też pamiętać, by nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy, dostarczyć pracodawcy podpisane przez przewodniczącego komisji wyborczej i opatrzone pieczęcią obwodowej komisji wyborczej, zaświadczenie usprawiedliwiające jego nieobecność w pracy.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami za pracę w terytorialnych i obwodowych komisjach wyborczych przysługują diety oraz zwrot kosztów. W przypadku wyborów na Prezydenta RP zarobki za pracę w terytorialnej komisji wyborczej wynoszą od 160 do 200 zł. Kwoty te dotyczą zarówno pierwszej, jak i drugiej tury wyborów.

– Diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów są wolne od podatku dochodowego, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł – wyjaśnia Dariusz Orczykowski, menadżer Działu Doradztwa Grupy Gumułka. – Wójt, burmistrz lub prezydent miasta wypłacając dietę za pracę w komisji wyborczej, nie będzie więc obowiązany do poboru podatku z tego tytułu. Powinien jedynie sporządzić informację PIT-R, w której ujmuje się m.in. wymienione diety (nawet jeśli korzystają one ze zwolnienia od podatku) i przekazać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika.

Wynagrodzenia tego co do zasady nie ujmuje się rocznym zeznaniu podatkowym. – Jednak podatnicy, którzy otrzymali informację PIT-R od więcej niż jednego płatnika, a suma kwot z nich wynikająca przekracza w skali danego miesiąca 2.280 zł, powinni kwotę nadwyżki uwzględnić w zeznaniu rocznym i opodatkować wraz z innymi dochodami opodatkowanymi według skali podatkowej – informuje ekspert Grupy Gumułka.

Wątpliwości powinny być rozstrzygane na korzyść podatnika. Prezydenckim projektem zmian w Ordynacji podatkowej, który zakłada wprowadzenie expressis verbis takiej zasady zajmował się dziś Sejm. Zgodnie z zasadą in dubio pro tributario w razie niedających się usunąć wątpliwości co do treści przepisów podatkowych organ podatkowy powinien przyjąć interpretację na korzyść podatnika.

„Jeśli przepisy podatkowe są niejasne, to podatnik nie powinien za to ponosić odpowiedzialności. Teoretycznie taką zasadę można wyinterpretować z Konstytucji. W praktyce w wątpliwych sprawach organy podatkowe stosują jednak wykładnię profiskalną, czyli korzystną dla budżetu państwa. Wprowadzenie takiej zasady wprost do przepisów Ordynacji podatkowej, która po zmianie wyraźnie stałaby po stronie interesu podatnika jest więc niezwykle potrzebne” – ocenia Dariusz Orczykowski z Grupy Gumułka.

Potrzeba wprowadzenia zasad chroniących podatnika jest związana ze stosowaniem metody samoobliczenia podatku. Na podmiotach prawa innych niż organy podatkowe spoczywają obowiązki w zakresie znajomości prawa, przejawiające się w konieczności dostosowania swojego zachowania do brzmienia ustaw, a także wykonywania ich w procesie ustalania stanu faktycznego i jego subsumpcji do stanu prawnego oraz spełniania innych ciężarów instrumentalnych. Tym samym to na podatnika (płatnika) nałożony jest obowiązek analizy jego sytuacji prawnopodatkowej i prawidłowego obliczenia oraz odprowadzenia podatku. Ryzyko zachowania się niezgodnego z unormowaniami prawa podatkowego zostało zatem przerzucone na podatnika oraz płatnika, które to podmioty dokonują samoobliczenia podatku.

„Podatnik musi sam ocenić, czy w konkretnej sytuacji ma prawo do ulgi podatkowej albo czy może zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów. Organy podatkowe dokonują jedynie kontroli prawidłowości dokonanego rozliczenia podatkowego. Ryzyko popełnienia błędu w interpretacji niejasnego prawa, a następnie dokonania odpowiedniej subsumpcji stanu faktycznego do określonej normy prawnej, obciąża zatem podatnika. ” – podkreśla Orczykowski.

Zasada in dubio pro tributario realizuje zatem podstawowe standardy demokratycznego państwa prawa, które mają szczególne znaczenie w odniesieniu do norm o charakterze ingerencyjnym. Zasady o podobnym znaczeniu pojawiają się bądź są postulowane w poszczególnych gałęziach prawa mających taki charakter (prawo karne, administracyjne). Jednakże na gruncie prawa podatkowego przede wszystkim ma ona stanowić gwarancję zapłaty przez podatnika właściwej kwoty podatku. Tym samym zasada in dubio pro tributario realizuje konstytucyjne zasady, zgodnie z którymi podatnik ma obowiązek zapłacić nie więcej, niż jest to wymagane przez prawo podatkowe, albowiem każdy jest zobowiązany do ponoszenia ciężarów publicznoprawnych, w tym podatków, tylko w takim zakresie, w jakim wynika to z ustawy (art. 84 Konstytucji RP).

Prezydencki projekt zawiera także przepisy, które zwiększą pewność podatników w kwestiach związanych z przedawnieniem zobowiązań podatkowych. W projekcie doprecyzowano przesłanki przerywające lub zawieszające bieg terminu przedawnienia oraz ustanowienia na 3 lata maksymalnego okresu o jaki może zostać przedłużony termin przedawnienia.

W projekcie znalazły się też regulacje dotyczące zakresu możliwości nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji nieostatecznej oraz fakultatywności składania uzasadnienia do korekty deklaracji podatkowej i zmiany mechanizmu tzw. korekty kosztów w podatkach dochodowych.